Δευτέρα 16 Μαΐου 2011

Ωίδιο τρινταφυλλιάς (Powdery mildew)


Ωίδιο τρινταφυλλιάς (Powdery mildew)
Είναι η σοβαρότερη και πιο διαδεδομένη ασθένεια της τριανταφυλλιάς τόσο στις υπαίθριες όσο και στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.
Είναι γνωστή από την αρχαιότητα και ο Θεόφραστος γύρω στα 300 Π.Χ αναφέρθηκε για πρώτη φορά, όμως ο επικεφαλής της περιγραφής του παθογόνου μύκητα είναι ο Wallroth το 1819 ο οποίος και προσπάθησε να εξηγήσει τα αίτια που προκαλούν την πάθηση αυτή.
Τα χαρακτηριστικά σημεία της ασθένειας εμφανίζονται στους νεαρούς βλαστούς, στα νεαρά φύλλα και στα κλειστά άνθη με αποτέλεσμα να υποβαθμίζονται η ποιότητα των κομμένων λουλουδιών αλλά και η αισθητική των καλλωπιστικών κήπων τριανταφυλλιάς.

6.1 Συμπτώματα
Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα πολύ νεαρά φύλλα των οποίων το έλασμα εμφανίζεται ανυψωμένο κατά θέσεις (σαν μεγάλες φλύκταινες) που γρήγορα καλύπτονται από ένα λευκό επίχρισμα. Τα παλαιότερα φύλλα προσβάλλονται χωρίς να εμφανίζουν μεγάλη παραμόρφωση ενώ τα φύλλα που δεν έχουν συμπληρώσει ακόμη την ανάπτυξή τους παραμορφώνονται και συστρέφονται προς τα πάνω.
Οι κλαδίσκοι και οι νεαροί βλαστοί όταν προσβληθούν γίνονται ασθενικοί και καλύπτονται και αυτοί από υπόλευκο επίχρισμα, το οποίο παραμένει σε όλη τη χειμερινή περίοδο, στη διάρκεια της οποίας διακρίνονται εύκολα τα ασθενικά μέρη του φυτού.
Προσβάλλονται ακόμη οι ανθοφόροι οφθαλμοί, ο κάλυκας καλύπτεται από λευκό επίχρισμα τα σέπαλα μαραίνονται και παραμορφώνονται. Προσβλημένοι οφθαλμοί δεν δίδουν άνθη αλλά και αν ανθήσουν τα άνθη έχουν μικρά παραμορφωμένα πέταλα που τελικά ξηραίνονται.
Όλα τα νεαρά όργανα του φυτού εμφανίζουν έντονο πορφυροϊώδες χρώμα ενώ συχνά οι κορυφές καλύπτονται από το λευκό επίχρισμα του μύκητα και ξηραίνονται.

6.2 Βιολογικός κύκλος – Συνθήκες ανάπτυξης
Το αίτιο της ασθένειας είναι ο μύκητας Sphaerotheca pannosa της οικογένειας Erysiphaceae των Ασκομυκήτων. Είναι επίφυτο παράσιτο και σχηματίζει το μυκήλιο και τα κονίδια της αγενούς μορφής Oidium leucoconium στην επιφάνεια των φυτικών οργάνων. Σπανιότερα πάνω στους ξηρούς βλαστούς στις θέσεις γύρω από τα αγκάθια σχηματίζονται οι εγγενείς καρποφορίες του μύκητα, κλειστοθήκια, βυθισμένα μέσα στις μυκηλιακές υφές. Το παθογόνο σχηματίζει ελλειψοειδή, υαλώδη κονίδια σε αλυσίδες που έχουν διαστάσεις 23-29 Χ 14-19 μm.Τα κλειστοθήκια είναι σφαιρικά μέχρι απιοειδή και έχουν διαστάσεις 85-120μm. Οι ασκοί είναι σφαιροειδείς, διαστάσεων 88-115μm και περιέχουν 8 ασκοσπόρια διαστάσεων 20-27Χ 12-15μm.Τα ασκοσπόρια των κλειστοθηκίων δεν φαίνονται να έχουν επιδημιολογική σημασία καθώς ο μύκητας διαχειμάζει με τη μορφή μυκηλίου στους κοιμώμενους οφθαλμούς ή ακόμη σαν μυκήλιο ή κονίδια πάνω στους προσβεβλημένους βλαστούς σε περιοχές με ήπιο χειμώνα. Οι βλαστοί που αναπτύσσονται από προσβεβλημένους οφθαλμούς μολύνονται πρώτοι και αποτελούν τις πηγές για τις δευτερογενείς μολύνσεις. Τα κονίδια της ατελούς μορφής διασπείρονται με τον αέρα σε κοντινές αποστάσεις κι έχουν την ικανότητα να βλαστάνουν χωρίς την παρουσία νερού, διότι το νερό παρεμποδίζει την βλάστηση των κονιδίων. Θερμοκρασία 15,5 Κελσίου κατά τη διάρκεια της νύκτας και σχετική υγρασία 90-99% είναι οι άριστες συνθήκες για την μόλυνση των φυτών από το μύκητα, ενώ θερμοκρασία 26.7 Κελσίου κατά τη διάρκεια της ημέρας και σχετική υγρασία 40-70% ευνοούν την ωρίμανση και απελευθέρωση των μολυσμάτων από τις προσβεβλημένες φυτικές επιφάνειες. Με ευνοϊκές συνθήκες οι νέες μολύνσεις δίδουν καρποφορίες (κονίδια) μέσα σε τέσσερις ημέρες και το αφθονότατο μόλυσμα που σχηματίζεται σε συνάρτηση με την ταχύτατη αύξηση νέας φυλλικής επιφάνειας στην τριανταφυλλιά προκαλούν την ραγδαία εξέλιξη της ασθένειας.

6.3 Καταπολέμηση
Για την αντιμετώπιση της ασθένειας συνιστώνται τα παρακάτω καλλιεργητικά και χημικά μέτρα:

Α. Καλλιεργητικά μέτρα
  • Χρησιμοποίηση ανθεκτικών ποικιλιών. Τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί νέες ποικιλίες τριανταφυλλιάς ανθεκτικές στο ωίδιο. Εντούτοις, λίγες από αυτές διατηρούν την ανθεκτικότητά τους, κυρίως λόγω της εμφάνισης νέων μολυσματικών στελεχών του παθογόνου.
  • Αφαίρεση και καταστροφή με φωτιά όλων των προσβεβλημένων βλαστών και φύλλων στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου. Εξίσου σημαντικό μέτρο για τη μείωση των πηγών πρωτογενούς μολύσματος είναι και η συλλογή και καταστροφή των πεσμένων στο έδαφος φύλλων.
  • Στην περίπτωση καλλιεργειών σε θερμοκήπιο συνιστάται η μείωση της υγρασίας του περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια της νύχτας.
  • Τα τελευταία χρόνια διεξάγεται εντατική έρευνα για την αντιμετώπιση της ασθένειας με διάφορους ανταγωνιστικούς μικροοργανισμούς ή με διέγερση των μηχανισμών αντοχής των φυτών στο παθογόνο.
β. Χημικά μέτρα
Συνιστώνται ψεκασμοί, αμέσως με την εμφάνιση της νεαρής βλαστήσεως την άνοιξη, σε διαστήματα 7 – 14 ημερών, με ένα από τα ακόλουθα μυκητοκτόνα:
azoxystrobin, kresoxim methyl, piperalin, dinocap, drazoxolon, iminoctadine, procimidone thiophanate methyl, carbendazin, imazalil, dodemorph, fenarimol, myclobytanil, propiconazole, bupirimate, triflumizole .
Ακόμη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το θείο. Επεμβάσεις με θειάφι από την έναρξη της βλάστησης και για όλη την περίοδο κατά την οποία οι θερμοκρασίες διατηρούνται μικρότερες των 28ºC.
Μερικές ποικιλίες τριανταφυλλιάς είναι ευπαθείς σε ορισμένα από τα παραπάνω φάρμακα γι’ αυτό θα πρέπει στην αρχή να χρησιμοποιούνται δοκιμαστικά. Ακόμη, καλό είναι να γίνεται εναλλαγή των χρησιμοποιούμενων μυκητοκτόνων, καθόσον το παθογόνο μπορεί να αναπτύξει ανθεκτικότητα σε αυτά.
Τα μυκητοκτόνo tridemorph θα πρέπει να εφαρμόζεται δοκιμαστικά, γιατί σε ορισμένες ποικιλίες μπορεί να εμφανίσουν φαινόμενα τοξικότητας ή μικροφυλλίας.
Το θειάφι δίνει πολύ καλά αποτελέσματα σαν σκόνη επίπασης, βρέξιμη σκόνη και με τη μορφή ατμών. Η τελευταία περίπτωση είναι η αποτελεσματικότερη αλλά χρειάζεται προσοχή.
Το triadimefon μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια της βιολογικής και ολοκληρωμένης καταπολέμησης.
ΠΗΓΕΣ: Παναγόπουλος, Χ.Γ.2003.Ασθένειες καλλωπιστικών φυτών.
Κακαρούντας, Κ Πτυχιακή εργασία A.T.E.I ΚΡΗΤΗΣ Τμήμα Θερμοκηπιακών καλλιεργειών


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου